|
MEDYANIN ENGELL�LERE BAKI�I
Bilginin �retilmesi ve aktar�lmas� insanl�k tarihi boyunca �ok �nemli bir u�ra� olmu�tur. Ge�en zamanla beraber her alanda de�i�ime u�rayan ya�am tarzlar�nda, bilgiyi kullanma ve aktarma bi�imlerinde de de�i�im ve geli�meler g�r�lm��t�r. Geli�en teknoloji ileti�im alan�na da yans�m�� ve kitle ileti�imi ortaya ��km��t�r. Son yar�m as�rda ger�ekle�en teknolojik geli�meler, insanlar�n kullan�m�na a��k olan ileti�im ara�lar�n�n neredeyse t�m�n� etkilemi�tir. �leti�im alan�nda ya�anan bu geli�meler sonucu ortaya ��kan yeni ileti�im ara�lar�, ya�am� kolayla�t�rmak ad�na g�nl�k ya�amda �nemli bir unsur haline gelmi�tir. Replica Omega Constellation ladies
Bu genel bir aktar�mdan sonra G�n�m�zde Yasama, Y�r�tme ve Yarg� erkinden sonra d�rd�nc� b�y�k g�� oldu�u s�ylenen medyan�n ekonomik, siyasal ve sosyal alanlarda toplumun tutum, d���nce ve davran��lar�n� etkileme g�c� olduk�a fazla oldu�u s�ylenebilir. Hatta medyan�n D�nyay� bile de�i�tirme g�c�ne sahip oldu�u da ifade edilebilir.
Ancak insanl���n geldi�i uygarl�k seviyesinde �ok �nemli bir ara� konumunda olan medya bu �zelli�ini ger�ekten do�ru olarak kullanabilmekte midir acaba? Engellilik alan�nda buna bak�ld���nda Ne yaz�k ki bu soruya verecek olumlu bir yan�t�m�z bulunmamaktad�r.
Bu halde Medyada verilen mesajlar� engelliler a��s�ndan de�erlendirecek olursak, baz� temel �zelliklere sahip oldu�unu s�yleyebiliriz. Bunlar�n ba��nda; engelliler ve engellilik hakk�nda topluma, hala bin y�llard�r s�re gelen yanl��, �nyarg�l�, ayr�mc�l�k i�eren mesajlar verilmektedir. Medyan�n engellilere bak�� a��s�n� genel olarak �u ba�l�klarda �zetleyebiliriz. Bunlar;
a) Engellileri Yok saymak ya da onlara �ok s�n�rl� bir bi�imde yer vermek:
Burada anlat�lmak istenen; medyan�n engellileri haber konusu olarak g�z ard� etmesi ve onlar� yok saymas�d�r. B�y�k yay�n kurulu�lar� taraf�ndan s�rd�r�len habercili�e y�nelik basit bir inceleme bile, ayr�mc�l��a maruz kalmak bak�m�ndan �k�r�lgan� bir konumlar� olan ki�iler ve gruplar�n haberlerden ya b�sb�t�n d��land�klar�n� ya da haberlerde �ok s�n�rl� ve �o�u zaman ayr�mc�l��� s�rd�recek bi�imlerde temsil edildiklerini g�stermektedir.
Engellilerin e�it yurtta�lar olarak toplumsal ya�ama kat�lmalar�n� hedef alan mesajlar�n toplum �zerinde etkisi hemen g�r�lmemektedir. Bu nedenle amac� sadece reyting olan medya, engellilerle ilgili haberlere pek yer vermemektedir.
Burada �rnek olarak; 15 Ekim D�nya Beyaz Baston g�n�nde g�rme engelli sivil toplum kurulu�lar� taraf�ndan g�rme engelli bireylerin fiziksel �evreye eri�im hakk�n�n �n�nde sorun te�kil eden mimari engellere dikkat �ekmek i�in yap�lan bas�n a��klamalar�n� verebiliriz. Zira bu t�r bas�n a��klamalar� b�y�k medya kurulu�lar�n�n pek dikkatini �ekmemektedir ve bu nedenle de bu t�r haberler genelde medyada pek yer almamaktad�r. Asl�nda medya burada da engellileri g�rmemezlikten gelerek onlar� yok saymakta ve onlara kar�� ayr�mc� tutum ve davran��lar g�stermektedir.
Replica Rolex Yacht Master II
b) Engellileri Olumsuzluklar�n konusu yapmak:
Burada medya, engelliler hakk�nda toplumda yayg�n olan korunmaya muhta�, toplumun di�er �yeleriyle e�it olmayan ma�dur, aciz g�r�lmek �eklindeki �nyarg�lar� desteklemektedir. Verilen mesajlarda engelliler �al��amaz, e�itim g�remez, ba�kalar�na muhta� insanlar vurgusu yap�lmaktad�r. Medyan�n bu tavr� da engelliler hakk�nda do�rudan ayr�mc�l�k i�eren davran��lard�r.
�rne�in; �i� verdik daha ne istiyorsun�? �sizi adam yerine biz koyduk�. Diyen siyaset�ilerin ifadelerinde oldu�u gibi.
c. Engellilerin s�radan davran��lar�n�n abart�lmas� ve onlara ola�an �st� g��ler y�klenmesi:
Burada da verilen mesajlarda g�r�nt� olarak engellilere olumlu bak�l�yormu� gibi g�sterilse de asl�nda verilen mesajlarda genelde toplumda engelliler hakk�ndaki �nyarg�l� bak�� a��lar� daha da peki�tirilerek vurgulanmaktad�r.
Bu mesajlar medyada olduk�a �ok yer almaktad�r. �rne�in; tekerlekli sandalye kullan�yor ama basketbol oynuyor. G�rm�yorlar ama evlenmi�ler hem de d�nyalar g�zeli bir k�zlar� olmu�. Kimseden yard�m almadan ya��yorlar.
Burada verilmek istenen mesaj asl�nda engelliler, �spor yapamaz, evlenemez, �ocuklar� olamaz�. �ocuklar� bir �ekilde olduysa bile onlara �kendileri bakamaz. G�nl�k ya�am�n� ba�kalar�ndan yard�m almadan g�t�remez. Bunlar� sadece baz� yetenekli, �zel olan engelliler yapabilir�. Gibi anlat�lmaktad�r.
Sonu� olarak engelli ki�iler, medya da verilen mesajlarda; genelde k�t�, sevilmeyen, istenmeyen, farkl�, komik, de�ersiz, anormal, tehlikeli, su�lu gibi g�sterilmekte ve bu �nyarg�lara neden olmaktad�r. Engellilere �nyarg�l� bak���n sonucu ise ku�kusuz izolasyon, ayr�mc�l�k, gizlilik, a�a��lanmad�r. �nyarg�l� d���nce ve davran��lar tarih boyunca engellilerin s�rt�nda ta��d��� bir y�k olmu�tur. Bug�n gelinen nokta, h�zl� de�i�ti�ini varsayd���m�z d�nyan�n temel sorunlarda pek yava� d�nd���n� bize g�stermektedir.
Fransa�da her sene medya hakk�nda bir �al��ma y�r�t�lmekte; bir haber incelenmekte analiz edilmektedir. Haz�rlanan rapora g�re medyada yer alan birini insanlar hemen tan�maktad�r.
Yine Fransa da Hangi haberlerin bas�nda yer ald��� �zerine bir ara�t�rma yap�lm�� buna g�re;
Alt�n madalya alan engelli bir kad�n �nce medya da hi�bir �ekilde yer almam��t�r. ��nk� burada medya ile ileti�ime ge�ilmemi� ve alt�n madalya kazanan engelli kad�n medyaya tan�t�lmam��t�r. Bu nedenle de do�al olarak sonu� al�namam��t�r. Blue Rolex Submariner Replica Watches
Bu olay �zerine bir �al��ma yap�lm��t�r. Burada �ncelikle medyan�n dikkati nas�l �ekilecektir? Bu ara�t�r�lm��t�r. bir farkl�l�k ke�fedilmi�tir. Verilmek istenen mesaj�n �znesinde ailesinde farkl� bir �ey bulunmaya �al���lm��t�r.
Olay�m�z i�in; �nce Medya �al��anlar�yla ileti�ime ge�ilmi�tir. Alt�n madalya alan kad�n�n ya�am� �yk�le�tirilmi�tir.
Buna g�re Fransa da ilk defa engelli bir kad�n alt�n madalya almaktad�r. Engelli kad�n spor yapmaya atletizmde ba�lam��t�r. Alaca�� alt�n madalyay� annesine hediye edecektir. Bu kad�n�n annesi kanser hastas�d�r. Haber bu �ekilde tasarland�ktan sonra b�t�n ulusal medyan�n ilgisini �ekmi� ve haber medyada yer alm��t�r.
Demek ki; Bir haberi medyada sunarken mutlaka onun �yk�le�tirilmesi gerekmektedir. Ayr�ca medyada yer alan bir haberde mutlaka Her zaman ileti�im bilgileri payla��lmal�d�r. Replica Omega Speedmaster Racing chronograph
D�nyada Medyan�n toplumun davran��lar�n� de�i�tirdi�i �zerine yap�lm�� bir�ok ara�t�rma bulunmaktad�r. Bunlardan en �nemlisi Walt Disney�in �ocuklar �zerinde �nemli etkileri oldu�unu tespit eden ara�t�rmad�r.
Engelli sivil toplum kurulu�lar� medyay� bu kadar az kullanabilirken hak temelli bak��la verilen engelli insan haklar� m�cadelesinde �nemli bir kazan�m elde edilmesi olduk�a g��t�r. Zira verilen engelli insan haklar� m�cadelesinde Medyan�n g�c�nden ve etkisinden mutlaka yararlan�lmas� gerekmektedir.
Bununla ilgili yine Fransa da bir �al��ma yap�lm��t�r. Buna g�re;
B�t�nle�tirilmi� e�itimden yararlanan tekerlekli sandalye kullanan bir engelli ��renci evinden �ok uzakta olan bir lisede okumaktad�r. Zira evine en yak�n lise buras�d�r. Okulun yolu tekerlekli sandalye kullan�m�na pek uygun de�ildir. Kald�r�mlarda rampa bulunmamaktad�r. Trafi�in �ok yo�un akt��� B�y�k caddelerden gitmesi de �ok tehlikelidir. Bu nedenle engelli ��renci okul i�in yolunu olduk�a uzatmakta ba�ka bir g�zerg�h kullanmaktad�r. Evden �ok erken saatte ��kmakta okula �ok yorgun halde ula�maktad�r. Ayr�ca ayn� �ey ak�am okuldan eve d�nerken de ya�anmaktad�r. �stelik eve geldi�inde ders �al��amayacak kadar yorgun olmaktad�r. Zaten sabah erken kalkaca�� i�in; erken yatmas� gerekmektedir. Yani yolun ko�ullar� engelli ��rencinin okuldaki ba�ar�s�n� d���rmektedir.
Bu durumun ��z�me kavu�turulmas� i�in bir yerel gazete ile anla��lm��t�r. Haber bir hafta boyunca gazetede her g�n yay�nlanm��t�r. En sonunda yerel gazetenin haberi b�y�k medyan�n dikkatini �ekmi� onlarda da yer almaya ba�lam��t�r. Bir anda olay b�t�n �lke taraf�ndan ��renilmi�tir. E�itim bakan� olaya el koymu� ve hemen sorun ��z�lm��t�r. Yollara, kald�r�mlara rampa yap�lm��t�r.
Yani, �nsan onur ve halsiyetinin dokunulmazl��� temelinde; engellilere y�nelik ayr�mc�l�kla m�cadelede ve temel hak ve �zg�rl�klerden engellilerinde tam ve di�erleriyle e�it �ekilde yararlanmalar� amac�yla verilen engelli insan haklar� m�cadelesinde medyan�n toplum �zerindeki deyi�im ve d�n���m sa�lanmas�nda olan g�c�nden ve etkisinden mutlaka yararlan�lmal�d�r. Ve medya arac�l���yla davan�n g�r�n�r hale getirilmesi gerekmektedir.
Ku�kusuz Medya arac�l���yla engellilerin �rg�tlenmesi de kolayla��r. ��nk� medya �zerinden engelli bireylere ula��l�r onlara �rg�tlerin �al��malar� hakk�nda bilgi verilir. Fakat Medyada verilecek mesaj �rg�t�n b�t�n �yeleri taraf�ndan bilinmelidir. Aksi takdirde bir �ye medya �zerinden farkl� bir mesaj yay�nlarsa burada �rg�t�n b�t�nl��� sars�l�r. Bunun i�in de Engelli �rg�tlerinin Kurulu� i�inde ve d���nda adil, �effaf, kat�l�mc� olmalar� gerekmektedir. Ayr�ca g�n�m�zde sosyal medya kullan�lmadan etkin, dinamik olarak varl�k ve m�cadele s�rd�r�lmesi m�mk�n de�ildir.
�rne�in; bu g�nlerde �nemli bir sorunsal olan g�rme engelli bireylere iki tan�k huzurunda imza atmalar�n� zorunlu k�lan noterler hakk�nda nas�l bir bas�n metni haz�rlanmal�d�r; kamuoyunun dikkatini �ekmek amac�yla nas�l bir eylem y�r�t�lmelidir? Ve bu sorunsal�n ��z�m�ne medya kanal�yla nas�l ula��lmal�d�r? Zira bilindi�i �zere engelli sivil toplum kurulu�lar�n�n T�rkiye�de Kulland��� kaynaklar olduk�a k�s�tl�d�r. Bu nedenle ak�lc� davran�lmal�d�r.
Sonu� olarak: Engellilerin toplumsal ya�amda G�r�n�rl���n� ve kat�l�m�n� sa�lanmas�nda medyan�n b�y�k �nemi bulunmaktad�r.
Medyada s�rekli Engelli kavram� ile toplumsal ya�am�n eri�ilebilir olmas� gerekti�inin anlat�lmas� gerekmektedir.
Medya da engelliler hakk�nda mesajlar verilirken asla duygu s�m�r�s� yapan ma�duriyet i�eren mesajlar verilmemelidir. Engelliler hakk�nda pozitif, g��l� mesaj verilmesi asla elden b�rak�lmamal�d�r.
Av. M�jgan bilgen �zen
|