SON DUYURULAR

federasyonumuzun 23. olaÄŸan genel kurul duyurusu
08 Şubat 2025
Balkan Körler Müzik Festivali
03 Mayıs 2024
ŞARTNAMELERDE ERİŞİLEBİLİRLİK ŞART OLSUN ORTAK BASIN BİLDİRİSİ
03 Mayıs 2024
22.Olağan Genel Kurulumuz sert kış koşulları ve pandemi sebebiyle ertelenmiştir.
03 Mayıs 2024
Yalnızca kadınların dolduracağı bir anket çalışması
03 Mayıs 2024 3-aralik-2024-basin-ac-iklamasi.docx dosyasını indirmek için tıklayın!
Basına ve kamuoyuna,
3 Aralık günü dünya çapında engellilerin sorunlarının dile getirildiÄŸi, çözüm yollarının konuÅŸulduÄŸu bir gündür. Bugün ülkemizin çevresinde savaÅŸlar sürmektedir. Suriye’de, Gazze’de, Ukranya’da ve dünyanın baÅŸka yerlerinde savaÅŸlar sürmekte ve maalesef artdış eÄŸilimi göstermektedir. SavaÅŸların olduÄŸu yörelerde diÄŸer insanların ne durumda olduÄŸu bile kimi durumlarda bilinmezken, engellilerin ne durumda olduÄŸunu düÅŸünmek bile istemiyoruz. Sürekli bir yerden baÅŸka bir yere göç etme, yaÅŸanılan ortamın yok olması veya zarar görmesi, düzensiz gelen yardımlara engellilerin ulaÅŸma sorunu gibi pek çok sorunla ne ÅŸekilde baÅŸ edebildikleri belli deÄŸildir. SavaÅŸların bir an önce durdurulması gerekmektedir; çünkü, biliyoruz ki, savaÅŸlar daha çok engellinin ortaya çıkmasına sebep olmaktadır.
KuÅŸkusuz, savaÅŸ ortamlarında yaÅŸayan engellireni sorunlarına dikkat çekerken, ülkemizdeki engellilerin yaÅŸadığı sorunları da dile getirmekten geri duramayız. Bu sorunların baÅŸlıcalarını ÅŸu ÅŸekilde sıralayabiliriz:
- 2022 sayılı 65 Yaşını DoldurmuÅŸ Güçsüz ve Kimsesiz Türk VatandaÅŸlarına Aylık BaÄŸlanması Hakkında Kanun ile engellilere de aylık baÄŸlanmışsa da, bu aylığın baÄŸlanmasının ÅŸartlarını yerine getirmek kolay deÄŸildir. Son yıllarda bu ÅŸartlarda yapılan deÄŸiÅŸiklikle yaÅŸlıların bireysel gelirine bakılması kabul edilirken, engellilere bu hak tanınmayarak eskiden olduÄŸu gibi hane halkının toplam gelirine bakılması uygulamasına devam edilmektedir. Bu ÅŸekilde engelli kiÅŸi bağımsız bir birey olarak deÄŸil, hane halkına bağımlı bir kimse olarak düÅŸünülmektedir. Aylık baÄŸlanırken, engellinin de kiÅŸisel geliri esas alınacak ÅŸekilde yasada deÄŸiÅŸiklik yapılmalıdır.
- 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu’nun 7. Maddesine dayanılarak ağır engellilere bakan kimseye bakıcı ücreti ödenmektedir. Bu durum, bakılan kiÅŸiyle bakıcı ve ailesiyle ciddi sorunlar yaÅŸanmasına neden olabilmekte, bireysel özgürlüÄŸü kısıtlayan bir hal alabilmektedir. Engellinin eÄŸitimden, sosyal yaÅŸamdan yeteri kadar faydalanamayan, bakıcısına ve ailesine bağımlı bir yaÅŸam sürmesine yol açılmış olabilmektedir. Oysa, pek çok ülkede olduÄŸu gibi, bu ücretin bakımı alan kimseye ödenmesi dolayısıyla onun kimin bakacağına karar vermesi pek çok sorunun da önüne geçebilecektir.
Kimi durumlarda körlere bakan kimselere de bakım ücreti ödendiÄŸi bilinmektedir. Yönetmelikte buna uygu düzenleme yapılarak, ağır engelli sayılan körlerin yapmak zorunda kaldığı fazladan harcamaları için birçok ülkede olduÄŸu gibi, çalışsın-çalışmasın engel düzeyine göre körlere de bu ücret ödenmelidir. Böyle bir yaklaşım, tarihinin her döneminde körlerin iyi yaÅŸamasına özen göstermiÅŸ, hatta eskiden olduÄŸu gibi vakıflardan “a’ma maaşı” adı altında maaÅŸ baÄŸlamış engin hoÅŸgörüye sahip bir kültürün tezahhürü olacaktır.
- EriÅŸilebilirlik konusu mevcut yasa, yönetmelik ve yıllardır süren denetim komisyonları faaliyetlerine raÄŸmen, halâ kanayan bir yara olma özelliÄŸini sürdürmektedir. Yapısal eriÅŸilebilirliÄŸin yanı sıra bilgiye eriÅŸim konusu da her çözümde gözönünde bulundurulması gereken bir unsur durumundadır. Web siteleri yapılırken, dijital uygulamalar geliÅŸtirilirken mutlaka eriÅŸilebilirlik parametreleri de göz önünde bulundurulmalıdır. Her türlü kamu ihalesinde eriÅŸilebilirlik unsuru mutlaka yer almalıdır.
- Engelli saÄŸlık kurulu raporlarında yaÅŸanan çarpıklıklar dolayısıyla pek çok maÄŸduriyet yaÅŸanmaktadır. KiÅŸinin engelinin belirlenmesinde kullanılan ICF kuralları yeterince uygulanmamakta, en azından körler ve az görenler için yarı bağımlı, tam bağımlı gibi yanlış anlamalara yol açan sınıflamalar yetmiyormuÅŸ gibi, düzelmeyecek engel durumları için bile süreli raporlar düzenlenerek kiÅŸilere maÄŸduriyet yaÅŸatılabilmektedir. Zaman zaman kamuoyuna yansıyan haksız engelli raporu almış kiÅŸiler bir yana, raporlardaki tutarsızlıklar pek çok kiÅŸinin hak kaybına yol açmakla kalmamakta, aynı zamanda haksız kimselere de çeÅŸitli “hak” ve “kolaylıklar” saÄŸlanmış olabilmektedir.
- Engellilerin iÅŸe alımı sırasında körler dezavantaj yaÅŸamaktadır. Bu durum dikkate alınarak körlere maÄŸduriyet yaÅŸatılmamalıdır. Ä°ÅŸe alındıkları kurumda onların da yapacağı iÅŸler bulunduÄŸu unutulmamalıdır.
- Körlerin ve genel anlamda engellilerin kullandığı yardımcı teknik araçlardan 2005 yılından bu yana KDV alınmıyordu. Ancak, 26 Temmuzda kabul edilen vergi paketinin 18. Maddesiyle bu araç-gereçten da KDV alınması hükme baÄŸlandı. Bu ÅŸekilde zaten pahalı olan bu tür araçları körlerin ve engellilerin edinmesi daha da zorlaÅŸtı. Bu düzenlemenin iptâli için Anayasa Mahkemesinde açılan davanın olumlu ÅŸekilde karara baÄŸlanmasını bekliyoruz.
- Körler okullarını ÅŸehir merkezlerinden ücra yerlere taşıma uygulamasından vaz geçiniz. EÄŸer amacınız körleri gözden ırak yere götürmek ya da ÅŸimdiki arsalarının rant deÄŸerinin yüksek oluÅŸunun yarattığı iÅŸtah deÄŸilse, bunun neden ısrarla yapılmaya çalışıldığını öÄŸrenmek istiyoruz. Bunun son örneÄŸi Gaziantep’teki GAP Görme Engelliler Ä°lköÄŸretim Okulunda yaÅŸanmaktadır. Körlerin eÄŸitiminde ÅŸehir merkezlerinde toplumun içinde olmanın özel bir anlamı vardır. ÇeÅŸitli uygulamalarla azaltılan öÄŸrencileri gerekçe göstererek pansiyonların birer birer kapatılmasını da kabul etmiyoruz. Ayrıca, Ä°zmir’deki Aşık Veysel Görme Engelliler Okulunda, aralarında ciddi iletiÅŸim sorunu bulunan körlerle sağırları bir arada okutma çabasından vazgeçilmelidir.
- Körler dernekleri ve Federasyonumuzun keyfi kurulmuÅŸ, herhangi bir dernek ya da federasyon olmayıp, toplumda önemli bir görevi olan ve yeri geldiÄŸinde devletin yerine getirmediÄŸi iÅŸleri yapan kuruluÅŸlar olduÄŸu ÅŸeklinde görülmesini ve desteklenmesini bekliyoruz. Bu nedenle, vergiyi toplayan devletin mutlaka kamu yararına çalışan ve belli bir tabana dayanan bu tür dernek ve feterasyonları güçlendirmesi ve kamu tarafından sunulan kimi hizmetlerin bu kuruluÅŸlar aracılığıyla yürütülmesi anlamlıdır. Bizim geleneksel olarak yönlendirilmek istendiÄŸimiz, halkın yardımlarıyla ayakta durmayı, insanlardaki körlere acıma duygusunu körüklediÄŸinden uygun bulmuyoruz.
KuÅŸkusuz, körlerin yaÅŸadığı sorunlar bunlarla sınırlı deÄŸildir. EÄŸitimde, istihdamda ve sosyal yaÅŸamda pek çok sorunla karşıkarşıyayız. Mevcut yasa ve yönetmeliklerin hakkıyla uygulanması ile birlikte, körlerin ve genel olarak engellilerin düzenlemeler yapılırken sürekli gözönünde bulundurulması sorunların çözümünü büyük ölçüde kolaylaÅŸtıracaktır. Yetkililerden, eÄŸitimde, çalışma yaÅŸamında ve sosyal etkinliklere katılımda yaÅŸadığımız sorunlara çözüm bekliyoruz.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
Mehmet Emin Demirci
Türkiye Körler Federasyonu BaÅŸkanı